Dünya’da da Türkiye’de de gençler sosyal, ekonomik birçok ciddi durumla karşılaşıyor fakat bu durumların çözümüne yeteri kadar dahil edilmiyorlar.
Gençlik homojen bir grup değil ve çoğunlukla “çocuklukla yetişkinlik arasındaki dönem” olarak yaş üzerinden tanımlanıyor. Gençlik döneminin hangi yaş aralığına işaret ettiğine dair bile uzlaşılmış değil. Kimi kaynaklar 14-16 yaşlarından başlatırken, 35-40’a kadar gidebilen bir genç tanımı var. Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın (GSB) tanımına göre gençlik 14-29 yaş aralığını kapsar. Ancak, yine GSB’nin gençlik kamplarına katılım için 12-25 yaş aralığında olmak gereklidir. Birleşmiş Milletler ise gençliği 15-24 yaş aralığı olarak alıyor.
GoFor, gençliği 18-30 yaş aralığı olarak tanımlıyor ve bu yaş aralığındaki bütün gençlerin bir araya gelip kendi ihtiyaçları ve ilgi alanları, uzmanlıklarına göre yerel ve ulusal düzeyde politika üretmesini destekliyor.
Bu durumda, gençlik bir çatı kimlik olarak ele alınabilir. Genç kadınlar, genç ebeveynler, genç LGBTİ+’lar, genç öğrenciler, Roman gençler, genç mülteciler, genç psikologlar, Süryani gençler, işsiz gençler gibi, cinsiyet, etnik köken, dini temelli, meslek odaklı gençlik tanımları yapılabilir. Bunun ötesinde kesişimli gençlik grupları da vardır, örneğin genç mülteci kadınlar grubu gibi.
GoFor ve üyesi olan 57 gençlik örgütü gençleri ilgilendiren çok çeşitli alanlardaki sorulara yanıt bulmak için çalışıyor.
Gençler, toplumun genelinde yaşanan ihlallerden, ayrımcılıktan ve şiddetten muaf değil. Ancak genç olmaları nedeniyle ayrıca bir ayrımcılığa uğrama ihtimalleri yüksek. Örneğin, sadece genç olduğu için bildiklerinden şüphe duyulan, bilgisi, becerisi, düşünceleri azımsanan kaç genç var?
Gençlik bir yaş aralığı olarak ele alınsa da politikalar gençliği çoğunlukla öğrencilikle tanımlıyor. TCDD’de genç indiriminden faydalanmak için 13-26 yaş aralığında olmalısınız.
Bu yaş aralığının bitişi genellikle üniversiteden mezuniyete denk gelir. İndirimli internet, ulaşımdan öğrenciyseniz faydalanabilirsiniz. Bu durumda verilen mesaj çoğunlukla öğrenciliğiniz bitip, iş hayatına katıldığınızda gençliğiniz sona erdiğidir.
Bununla beraber, gençlik hala gençler tarafından genişçe sahiplenilmiş bir kimlik değildir. Evlenen, ebeveyn olan gençler de kendilerini çoğunlukla genç olarak tanımlamazlar. Ancak, uygulanmaya başlanılan Aile ve Gençlik Fonunda yaş kriteri 18-29’dur.
Bu soru GoFor’un en sevdiği sorulardan birisi. Herhangi bir siyasi görüşmede, “gençler şöyledir” denilen her ortamda “hangi gençler?” sorusu kullanılır.
Gençliğin çoğunlukla öğrenci olarak ele alınmasının dışında bir de ideolojik olarak tanımlanan, görülen ya da görülmeyen, dışarıda bırakılan gençler var. Örneğin, şehir politikalarında hangi gençler görünür durumda? Kamusal alanlar, parklar, kaldırımlar engelli gençlerin ihtiyaçlarını gözetilerek mi yapılıyor? Ya da siyasete katılmak isteyen gençlerden hangileri katılabiliyor? Siyasi karar vericiler varlıklı olmayan gençleri görüyor mu? Belediyelerin eğitim çalışmaları hangi gençlerle belirleniyor?
Gençler siyasete ilgisiz eğiller: 2021 yılında GoFor’un yürüttüğü çalışmaya göre gençler siyasetle ilgileniyor ancak yaşlı siyasetle değil. Gençler, yenilikçi yöntemlerle, vitrin olarak değil aktif olarak katılabilecekleri bir siyasetle ilgileniyor.
Gençler çocuklukla yetişkinlik arasına değiller: Hangi yaş aralığını alırsak alalım gençlik aşağı yukarı 10 yıllık bir zaman dilimini tanımlıyor. Buna rağmen çocuk hakları gibi evrensel olarak uzlaşılmış gençlik hakları bulunmuyor. Gençler, ülkelerin gelecekleri olarak görülüp bugünlerini yaşamaları engelleniyor. Bu nedenle GoFor için gençler yarının yetişkinleri değil, kendi hayatlarının bugünüdür.
Gençler tek bir grup değiller: Gençler tek bir grup değiller. Toplumun diğer kesimleri gibi cinsiyet, etnik köken, ilgi alanları, dünya görüşleri nedeniyle farklı farklı kimliklere sahipler.
Dünya’daki bütün parlamentolarda 30 yaş altındaki temsilci oranı %2.86. %3 bile temsil edilmeyen gençler dünya nüfusunun neredeyse 4te 1ini oluşturuyor.[kaynak]
2023 verilerine göre Türkiye’de 18-30 yaş aralığında 16.800.658 genç var Neredeyse 17 milyon. Ancak mecliste 30 yaş altı genç vekil sayısı 5. Toplam vekil sayısı ise 600.
Türkiye’de siyasette kaç genç var sorusunun geçmiş iki seçimine dair detaylı yanıtını “Seçimler” sekmesinde bulabilirsiniz.
İşte bu sitede 2024 yerel seçimleri için ise soruyoruz:
Aday olan kaç genç var?
Seçilecek kaç genç var?
Seçimden sonra ise hangi gençler seçildi sorusunun yanıtını arayacağız.
Anayasada gençlik yalnızca 58. maddede geçiyor. Madde şu şekilde:
IX- GENÇLİK VE SPOR
Gençliğin korunması
Madde 58 – Devlet, istiklal ve Cumhuriyetimizin emanet edildiği gençlerin müsbet ilmin ışığında, Atatürk ilke ve inkılapları doğrultusunda ve Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü ortadan kaldırmayı amaç edinen görüşlere karşı yetişme ve gelişmelerini sağlayıcı tedbirleri alır. Devlet, gençleri alkol düşkünlüğünden, uyuşturucu maddelerden, suçluluk, kumar ve benzeri kötü alışkanlıklardan ve cehaletten korumak için gerekli tedbirleri alır.
Gençliğin yalnızca bu maddede başlıklandırılmış olması gençlerin yetiştirilecek, kötü alışkanlıklardan korunacak haliyle kontrol, gözetimde bulunulması ve yönlendirme yapılması gereken bir grup olarak görülmesi demek.
Ben de bunlarla ilgiliyim. Peki, ben ne yapabilirim diyorsan?
